درخت علم گامی جدید در آموزش پژوهشگر

به گزارش پدیده تبار، سیستم آموزش علمی در مراکز دانشگاهی تحقیقاتی در راستای تولید یک پژوهشگر علمی؛ در یک زمینه تخصصی ، تلاش و پیشرفت کرد که البته این سیستم در بسیاری از زمینه ها برای جامعه آن پژوهشگران مفید وموفق بود ؛ اما امروزه شواهد زیادی وجود دارند که این سیستم تربیت پژوهشگر برای تامین نیازهای جوامع امروزی به ویژه در موضوعات علمی پیچیده و چند جانبه دیگر کارا نخواهد بود. از این رو سازمان مرزهای علم بشری و موسسه علمی اروپا با برگزاری جلسه ای با حضور مسئولان آژانس های علمی تحقیقاتی کشورهای مختلف به بررسی راهکارهای جدید جهت آموزش پژوهشگر در جوامع امروزی پرداختند که متن زیر خلاصه ای از رهیافت های این جلسه است.

ریشه ها:

نقش ریشه ها جلب کردن بهترین دانش آموزان به علم و افزایش ارتباط بین علم و جامعه است . در واقع ریشه ها دو جنبه مهم دارند : آموزش علم در کلیه سطوح قبل از دانشگاه و توسعه علمی جامعه به جهت ارتباط هر چه بهتر دانشمندان با صنعت ، دولت ،اقتصاد و عموم مردم.

برای تحقق این موضوع پیشنهاد می شود:

• به صورت بسیار جدی سواد را در تمام افراد جامعه گسترش دهیم و کلیه افراد جوان با هر وضعیت قوم و نژاد و وضعیت اقتصادی را به صورت جدی درگیر علم و فرهنگ علمی کنیم.

• باید آموزش معلمان به صورت جدی مورد توجه قرار گرفته و درجات علمی بالا را لازمه تدریس معلمان بدانیم به طوری که معلمان پا به پای رشد علمی جامعه رشد پیدا کنند.

تنه و شاخه های میانی:

تنه و شاخه های میانی در حقیقت کلیه سطوح از اولین مدارج دانشگاهی تا فوق دکترا را شامل می شود . این گروه دارای شاخه های بسیاری در جامعه بوده و با وجود اینکه تعداد کمی از این افراد در سیستم های آکادمیک کار خواهند کرد افراد بسیاری در موقعیت های مختلف اجتماع قرار خواهند گرفت.

اعتقاد بر این است که سیستم فعلی در این سطح باید دوباره طراحی شده و نکات زیر در آن مد نظر قرار گیرد:

• دانش آموزان باید از ابتدا با زمینه های مختلف علم مواجه شده و فرصت انتخاب و آزمایش کردن آنها را داشته باشند به طوری که در نهایت دریابند کدام زمینه با استعداد ها و علاقه آنها متناسب است.

• به جهت گسترده شدن حیطه آموزشی باید مرزهای میان دپارتمان های مختلف دانشگاهی برداشته شده و دانشجویان با علوم از دیدگاه های مختلف آشنا شوند.

• دانشجویان باید در حین تحصیل فرصت کار کردن در حیطه های مختلف در فضای جامعه را پیدا کرده و آن را در حین تحصیل تمرین کنند.

• توجه ویژه ای باید به نقش راهنما(mentor)برای کلیه دانشجویان در هر مقطعی داشت به علاوه دانشجویان باید علاوه بر علم, سایر مهارتها از جمله مدیریت را نیز در دانشگاه ها یاد بگیرند.

• باید یک سیستم شغلی قوی ، پایدار ، با امنیت بالا و اخلاقی برای کلیه پژوهشگران بویژه افرادی که فعلا به صورت مستقل نمی توانند کار کنند وجود داشته باشد.

شاخه های بالا:

شاخه های بالا مربوط به دسته معدودی از افراد است که مدارج آموزشی را تا بعد از فوق دکترا طی کرده ودر موقعیت های بالای آموزشی در جامعه قرار خوهند گرفت.از آنجایی که در اکثر جوامع موقعیت های علمی بالا محدود است برای این گروه از افراد موارد زیر پیشنهاد می شود:

• باید تلاش زیادی صورت گیرد تا دانشمندان جوان را با مهارتهای مناسب مدیریتی آشنا کرد.

• باید آنها آموزش ببینند که چگونه یافته های علمی خود را در جوامع علمی مطرح کنند و با سایر دانشمندان ارتباط برقرار کنند.

علم یک امر خطیر جهانی است و همواره تلاش شده است که افراد بنا به فرصت های علمی و استعداد های خود به فعالیت بپردازند نه بر اساس مرزبندی های جغرافیایی و ملی.از این رو توصیه می شود در راستای رشد هر چه بیشتر جوامع ارتباط علمی بین آنها افزایش یافته و فرصت های بیشتری جهت آموزش دانشمندان در سایر کشور ها فراهم شده و به علاوه تحقیقات مشترک بین دانشمندان در سطح بین الملل افزایش یابد.
در نهایت واضح است که اطلاعات معدودی از سیستم های آموزش علم در جوامع مختلف و نقش افراد در آن در دسترس است و لزوم یک بانک اطلاعاتی وسیع که حرکت افراد در درخت علم را به تصویر بکشد احساس می شود.