شکستن دیوار کلاسهای سنتی یا تحصیل در مدارس بدون دیوار

با پیشرفت علوم وفنون وپیچیده شدن جوامع، نیازهای فردی و اجتماعی نیز پیچیده می شوند. ارضای نیازهای پیچیده نیز در جای خود احتیاج به علوم وفنون پیچیده دارد وکسب علوم وفنون پیچیده در سایه ی روشهای آموزشی پیچیده امکان پذیر است. به این سبب وظیفه ومسئولیت معلم امروز نسبت به گذشته سنگین تر وپیچیده تر شده است. دیگر نمی توان به روش های سنتی جامعه وافراد آن را بسوی یک تحول پیشرفته شوق داد.

امروزه فعالیت در مدرسه وآموختن، خود بخش عظیمی از زندگی انسان ها شده است، دیگر نمی توان با طرز تلقی گذشته به شاگرد وتربیت او نگریست. اکثر ما با روش های سنتی آموزش دیده ایم ، لحظاتی را به خاطر آوریم که چگونه نشستن سر کلاس ،گوش دادن به صدای یکنواخت معلم ، از بر کردن مطالب و... چگونه موجب تنفر وگریز ما از کلاس درس ومحیط آموزشی می شد.

راستی چرا بسیاری از فعالیت های آموزشی نمی توانست ونمی تواند دانش آموزان ما را با محیط آموزشی مانوس وبه یادگیری علاقمند کند؟ (شعبانی؛ 1374).

یکی از جنبه های مورد توجه که موقعیت مطلوب یادگیری را فراهممی کند روش تدریس است. پژوهش های روز نشتاین و فرست نشان داد که مهمترین متغییر موثر در فرایند آموزش، روش تدریس معلم است که بر سازماندهی مطالب درسی، استفاده از نظریه های یادگیری و همچنین کاربرد فنون گوناگون آموزش در کلاس درس مبتنی است.

در این گزارش جهان آموزش به سراغ دو نمونه از مدارسی می رویم که فضای آموزشی بدون دیوار ایجاد کرده و سنت کلاسهای درس با دیوارهای آجری را شکسته اند:

هند؛ آموزشهای عملی در مدرسه ای به وسعت یک روستا

رویکرد آموزشی در مدرسه "سیامنتاک” در روستای دامپور واقع در غرب هند، آموزش عملی است. ساشین دو سای این مدرسه را در سال ۲۰۰۷ میلادی، در این روستا تاسیس کرده است.

هشتاد درصد مردم هند، روستانشین هستند. از سوی دیگر، رقم بالای چهارصد میلیونی کسانی که از روستاها به شهرها مهاجرت می کنند، عواقب و مشکلاتی جدی برای اقتصاد و جامعه هند در بر دارد. ساشین دوسای می گوید که هدفش از تاسیس این مدرسه این بوده که دانش آموزان برای کار و زندگی در روستا آمده شوند و مجبور نشوند در آینده به شهرهای بزرگ بروند.

در این فضای آموزشیِ بدون دیوار، دانش آموزان چیزهایی یاد می گیرند که برای زندگی آینده آنها در روستا مفید است. آنها می آموزند چگونه در آینده، از توانایی ها و دانشی که طی دوران تحصیل کسب کرده اند، در زندگی روزمره استفاده کنند.

در برنامه درسی این مدرسه هیچ حد و مرزی وجود ندارد. دانش آموزان روی طرحهای گوناگون کار می کنند.عده ای در آزمایشگاه غذاهای محلی و گروهی در مزرعه مشغولند. برخی هم در مورد ساخت و ساز سازگار با محیط زیست، چیزهایی یاد می گیرند. این شیوه آموزش عملی، مزیت دیگری هم دارد: آشنایی با مشکلات روزمره، باعث می شود این دانش آموزان به نوآوری دست بزنند.

کلاس درس شناور، تحصیل روی آبهای اقیانوس

شصت دانش آموز از گوشه وکنار جهان، یک سال کامل تحصیلی را در کشتی روی آبهای اقیانوس می گذارنند. در این سفر با کشتی بادبانی، آنها به چهار قاره و ۲۰ بندرگاه سر خواهند زد. این مدرسه "کلاس شناور” نام دارد.