تمامی سازمانها دارای فرهنگ هستند ولی آنها دارای تاثیر یکسانی بر روی اعضای خود نمیباشند هر قدر التزام افراد به ارزشهای اساسی سازمان بیشتر باشد و اعضای بیشتری به این ارزش ها معتقد باشند، فرهنگ آن سازمان قویتر است و تاثیر بیشتری روی رفتار افراد دارد. فرهنگ قوی نشان دهنده توافق در میان اعضای سازمان در اهمیت باورها و ارزشهای فرهنگ است. اگر رضایت و اجماع گسترده در میان افراد در مورد اهمیت آن وجود داشته باشد آن فرهنگ قوی است و اگر توافق اندک داشته باشد فرهنگ ضعیف است .
نگاه کنید به مطلب عامل حیاتی سازمان ها چیست؟
چهار عنصر اصلی یک فرهنگ قوی به ترتیب زیر است:
1-ارزشها: باورهاودیدگاههای اعضای یک سازمان است.
2-قهرمانان: الگوها و نمونه های ارزشهای یک سازمان هستند.
3-آداب و رسوم: تشریفاتی هستند که ارزشهای یک سازمان را نشان میدهند.
4-شبکه فرهنگی: یک سیستم ارتباطی است که از طریق آن ارزش های فرهنگی ایجاد وتقویت میشوند.
دو عامل گستردگی و شدت، تعیینکننده قوت وضعف فرهنگ هستند. گستردگی که نشان دهنده تعداد افرادی است که ارزشهای اصلی فرهنگ را پذیرفتهاند و شدت، درجه تعهد افراد به این ارزشهای محوری است. با کنار هم قرار دادن این دو معیار، سه نوع فرهنگ سازمانی به وجود می آید:
نگاه کنید به مطلب عواملی که بر عملکرد کارکنان موثر است
فرهنگ قوی : فرهنگ سازمانی که در آن تعداد اعضای متعهد به ارزش های غالب زیاد ومیزان تعهد آنان قوی میباشد
فرهنگ میانه : حد فاصل بین فرهنگ قوی وفرهنگ ضعیف است برخی دارای تعدادی اعضای متعهد میباشند که تعهد آن کم است و برخی دارای تعداد اعضای کم با تعهد قوی هستند.
فرهنگ ضعیف : فرهنگ های هستند که تعداد اعضای متعهد شان محدود واندک است ومیزان تعهد این تعداد اندک نیز ضعیف میباشد.
فرهنگ سازمانی قوی دارای ویژگیهای به شرح زیر است.
- رفتار کارکنان را شکل می دهد
- باور های مشترک ایجاد می کند
- باعث هویت سازمانی برای کارکنان می شود
- از بی نظمی در سازمان جلوگیری می کند
- باعث هماهنگی در رفتار می شود
نگاه کنید به مطلب کارمندان و نوآوری، دو روی یک سکه
فرهنگ ضعیف دارای ویژگی های زیر است
- باورها وارزش های روشنی درباره چگونگی موفقیت در کار وجود ندارد .
- انتظاراتی که سازمان از اعضای خود کارکنان دارند روشن نیست
- بیشتر بر کارهایی روزمره سازمان تاکید می شود
- خرده فرهنگ های متفاوت ،پراکنده ،بی ارتباط با یکدیگر وجود دارد .
- تعارض فرهنگی بالاست
با توجه به مفهوم فرهنگ و ویژگیهای آن میتوان نتیجه گرفت كه رفتار انسان اصولا بر باورهای فرهنگی متكی است. باورهایی را فرهنگی میگوییم كه بهصورت نسبی در جامعه پذیرش زیادی دارند. منشأ این باورها متفاوت است. گاهی ریشه در شرایط تاریخی یا جغرافیایی یا مذهبی یا حوادث ویژه و یا در علم دارد. ولی آنچه كه مسلم است این است كه بخش اعظمی از باورهای فرهنگی در قالب اصول اعتقادی ظاهر میشوند و یا همچنین میتواند از تعاملات سازمانی ناشی شود.