پوکایوکه توسط یک مهندس تولید ژاپنی به نام شی جی یو شینگو ابداع شد. او کسی است که باعث ایجاد تحولات عظیمی در بسط مفهوم کنترل کیفیت در ژاپن شد. وی ابتدا اشتباهات این سیستم را احمقانه یا (Fool proofing) نام گذاشت، که چون برای کارگران خوشایند نبود، نام آن را به اشتباهات فراموشی و یا (proofing Mistake) تغییر داد و سپس آنرا خطا ناپذیری (Fail safing) نامید.
برای آشنایی بیشتر با مفهوم پوکایوکه با پدیده تبار همراه باشید...
پوکایوکه در واقع سیستمی است که از هدر رفتن انرژی، زمان و منابع قبل از بروز خطا در آینده، جلوگیری میکند و بر اساس احترام به تیزهوشی و ذکاوت کارگران مبتنی است. این سیستم با حذف کارهای تکراری و فعالیتهایی که به حافظه و احتیاط متکی هستند، باعث آزاد شدن وقت و فکر کارگران میشود تا بتوانند در زمان کاری خود، به انجام فعالیتهای ارزشمند بپردازند.
در محیط پیچیده کاری، امکان دارد بعضی از کارها اشتباه انجام شوند و این امر منجر به تولید محصول معیوب شود. با توجه به اینکه عیوب، اتلاف به حساب میآیند، در صورتی که شناسایی نشوند، باعث میشود که انتظارات کیفی مشتری به یاس تبدیل شود.
پوکایوکه اعتقاد دارد نباید حتی تعداد کمی کالای معیوب هم تولید شود. برای اینکه یک شرکت بتواند به یک رقیب جهانی تبدیل شود، نه تنها باید فلسفه تولید با عیوب صفر (عدم تولید معیوب) را دنبال کند، بلکه باید آن را عملی کند. روش های پوکایوکه مفاهیم سادهای هستند که برای تحقق همین هدف به کار می روند.
پوکایوکه چیست؟
نمیشود انتظار داشت که افراد همیشه همه کارها را مثل ماشین درست و دقیق انجام بدهند. حتی یک حواس پرتی کوچک ممکن است باعث بروز اشتباهی کاری شود. با اشتباهات حتماً به دلیل کم کاری یا بی توجهی در کار نیست. میتوان گفت این یک نقص و مشکل بزرگ در طراحی است که باعث شده توجه و دقت عمل زیادی برای انجام عملیاتی صرف شود.
اصول پایه ای پوکایوکه، طراحی یا استفاده از ابزارهای پیشرفته یا گاه ساده، تکنیکها و فرآیندهایی است که اشتباه کردن را برای استفاده کننده غیر ممکن میکند. پوکایوکه قانون ساده ایست که باعث صرفه جوییهای کلان میشود.
با ایجاد خطاناپذیری در سیستم، اگر استفاده کننده در شرایط عادی و نرمال هم نباشد، در استفاده از سیستم نمیتواند خطایی کند و این خود باعث جلوگیری از اتلاف، خرابی، ضایعات و حادثه می شود.
چه کسی می تواند پوکایوکه را توسعه دهد؟
در این سیستم روش جالبی وجود دارد. هر کسی از مدیر گرفته تا سرپرست و حتی کارگر میتواند پوکایوکه را توسعه دهد.
حتی برای افراد خارج از سازمان مانند مدیران و کارمندان بخش فروش، خدمات پس از فروش و یا جاهایی که با اسناد و مدارك سرو کار دارند. همه کارکنان دارای این اختیار هستند که با آموزشهای اندکی، در محیط اطراف خود، پوکایوکه هایخوبی را اجرا کنند.
منبع: مرکز آموزشهای الکترونیک