کارمندانمان را اخراج کنیم، ولی نابودشان نکنیم

شاید یکی از دردناک‌ترین و دشوارترین فعالیت‌های یک مدیر قطع همکاری کردن با یک نیرو باشد. با این وجود اگر این فرایند توسط مدیر به درستی مدیریت شود، نه تنها کار سختی نخواهد بود، بلکه تأثیر بسیار مثبتی روی آینده کاری و زندگی کارمند نیز خواهد گذاشت.

ما میخواهیم در این مطلب دو سناریو را هنگام قطع همکاری با یک کارمند مورد بررسی قرار دهیم.

برای بررسی این دو سناریو با پدیده تبار همراه باشید...

سناریوی اول:

مدیر آقای ایکس (یک اسم فرضی)، بدون آنکه کارهای لازم پیش از اخراج (مانند: بازخورد دادن، ارائه راهکارهایی برای بهبود عملکرد، طراحی برنامه آموزشی، اشاره ضمنی به موضوع اخراج و ...) را انجام دهد او را اخراج می کند و با این کار آقای ایکس را کاملاً غافلگیر می‌کند. از آن‌جایی که مدیر معتقد است اخراج او کاری درست است و باید انجام شود، مکالمه آنها نیز به جایی نمی‌رسد و کار دیگری از دست آقای ایکس برنمی‌آید.

آقای ایکس در آن زمان که جلسه را ترک می‌کند، احساس یک انسان بی‌کفایت و شرمنده را دارد. او همیشه فکر می‌کرد در یک خانواده کار می‌کند، اما حالا می‌بیند که از آن خانواده بیرون گذاشته شده است. حالا باید به خانه برود و این خبر ناگوار را به همسرش بگوید اما چگونه این کار را انجام دهد؟

سناریوی دوم:

مدیر آقای ایکس صادقانه و با صراحت با او صحبت کرده. به خاطر اینکه مدیر همه راه‌های ممکن را برای موفقیت او آزمایش کرده و فرصت‌های زیادی را به او داده تا عملکردش را بهبود ببخشد، وقتی صحبت از اخراج پیش می‌آید با شگفتی و تعجب همراه نیست.

با اینکه آقای ایکس از این اتفاق ناراحت است اما احساس می‌کند مدیرش به او اهمیت داده و برایش ارزش و احترام قائل شده است. و در ضمن امیدوار است که در مسیر شغلی‌اش اتفاقات بهتری در انتظارش باشند.

مطمئنأ چند سال بعد که برگردد و مسیرش را مرور کند، از این اتفاق به عنوان یک تجربه مفید یاد خواهد کرد و حس خوبی نسبت به مدیر خود خواهد داشت که چشمان او را به نواقص و کمبودهایش باز کرده است.

در ادامه این مطلب می‌خواهیم به نکاتی پیرامون قبل، حین و بعد از برگزاری جلسه اعلام قطع همکاری با نیرو اشاره کنیم که با رعایت این نکات می‌توانیم به سناریویی همانند سناریوی دوم دست یابیم.

قبل از جلسه:

هرکاری که لازم است انجام شود تا کارمند هنگام خبر شنیدن اخراجش شوکه نشود، در زمره کارهای قبل از جلسه قرار می‌گیرد. مکان مناسبی را برای جلسه انتخاب کنید؛ مکانی آرام و کم‌تردد که در طول جلسه رفت‌وآمد افراد مختلف آرامش شما و نیروی‌تان را به هم نزند.

در نهایت قبل از آنکه جلسه شروع شود درباره آنچه می‌خواهید بگویید خوب فکر کنید. نیرویی که می‌خواهید اخراجش کنید کیست؟ چرا استخدامش کرده بودید؟ اخراج شدن چه تبعاتی برای او در پی خواهد داشت؟ برای اینکه او پس از این جلسه حس خوبی داشته باشد چگونه باید رفتار کنید؟ پیش فرض‌تان قبل از ورود به جلسه این باشد که نیروی‌تان فردی ارزشمند است و دلیل اخراج او این است که در سازمان شما نمی‌تواند قابلیت‌های خود را نشان دهد و احتمال دارد در یک سازمان دیگر به فرد خیلی موفقی تبدیل شود.

در حین جلسه:

اگر کارهای لازم در مرحله قبل را به درستی انجام داده باشید به احتمال زیاد جلسه مثبتی خواهید داشت. در طول برگزاری جلسه سه نکته حائز اهمیت هستند: قصد و نیت شما، انرژی شما و حضور شما. با در نظر گرفتن این سه نکته، به موارد زیر توجه کنید:

سعی کنید با حفظ احترام، با صراحت با نیروی‌تان صحبت کنید. گفتن اینکه "تو کارمند فوق‌العاده‌ای هستی ولی ما می‌خواهیم تو را اخراج کنیم" باعث گیج شدن کارمند می‌شود. خیلی روشن و شفاف به نیرو بگویید که چرا به این جلسه آمده است.

برای مثال بگویید: «همانطور که می‌دانی همه ما در شش ماه گذشته سعی کردیم که تو در نقشی که قرار گرفتی موفق باشی اما اوضاع آنطور که می‌خواستیم پیش نرفت. می‌خواستم با تو صحبت کنم تا ببینیم چگونه می‌توانیم همکاری فعلی تو با شرکت را قطع کنیم و به دنبال مسیری باشیم که برای آینده‌ات بهتر است.

• برای فرار از بیان واقعیات، به دنبال مقصر نگردید.
• از دستاوردهایی که این فرد در طول مدت خود در سازمان شما داشته قدردانی کنید.
• مراحل بعدی و کارهایی که باید پس از جلسه انجام شوند را شفاف و روشن بیان کنید.
• از کارمند بپرسید به چه چیزهایی نیاز دارد و چگونه می‌توانید در این شرایط از او حمایت کنید.
• با تمام این تفاسیر اگر باز هم نیروی شما از کوره در رفت و عصبانی شد، تعجب نکنید. هرچقدر هم که شما این فرایند را حرفه‌ای و بی‌نقص انجام دهید اخراج شدن برای هر فردی دردناک است و می‌تواند عکس‌العمل‌های احساسی شدیدی را در پی داشته باشد.

بعد از جلسه:
سعی کنید تا پایان مدتی که نیرو در سازمان شما حضور دارد با او مانند سایر نیروها رفتار کنید. بسته به سیاست‌های شرکت‌های مختلف، برای نیرو مراسمی ترتیب داده می‌شود یا بسته‌هایی حمایتی به شکل‌های مختلف در اختیار او قرار می‌گیرد.