چگونگی تعریف نرخ برابری ارز ها در صندوق بین المللی پول

براساس قرارداد برتون وودز...

حق برداشت مخصوص SDR که به ان پول کاغذی یا طلای کاغذی نیز اطلاق می شود یک دارایی پولی صوری است که در اواخر دهه 1960 توسط صندوق بین الملی پول ایجادشد تا کمبود نقدینگی بین المللی جبران شود.

چگونگی پیدایش

براساس قرارداد برتون وودز در 1944 دلار به عنوان واحد پول بین المللی تعریف شد و امریکا مکلف گردید ارزش دلار را برحسب طلا به نسبت یک اونس طلا معادل 35 دلار حفظ نماید و در مقابل دلارهای ارائه شده از سوی صندوق یا سایر کشورها اقدام به پرداخت معادل طلای آن نماید. از سوی دیگر سایر کشورها نیز مکلف شدند ارزش پول ملی خود را برحسب طلا یا دلار تعریف نمایند. به این ترتیب این شرایط زمینه ای را به وجود آورد که کشورهای جهان اقدام به حفظ ارزش دلار نمایند. دراین شرایط امریکا اقدام به انتشار بدون پشتوانه دلار نمود و با استفاده از آن سهام کارخانجاتی را در کشورهای اروپایی و ژاپن خریداری نمود و از این طریق نفوذ خود را دراین کشورها افزایش داد و در کنار آن نیز توانست هزینه های جنگ ویتنام را تامین کند.

این دلارهای بدون پشتوانه که به دلارهای اروپایی معروف شدند تا حد 60 میلیارد دلار منتشر گردیدند درحالیکه میزان طلای پشتوانه آن ها از 10 میلیارد دلار تجاوز نمینمود به این ترتیب بانک های مرکزی کشورهای مختلف به واسطه داشتن ذخایر دلاری فراوان درخواست تبدیل دلار به طلا را افزایش دادند, این اقدام موجب گردید امریکا با افزایش نرج بهره درصدد جذب این دلارها شود, اما این تصمیم امریکا فایده ای نداشت و زمینه فروپاشی این سیستم فراهم گردید.

درپی این وقایع 1967، کشورهای عضو IMF تصمیم گرفتند یک واحد پولی بین المللی را جایگزین دلار نمایند. زیرا انتخاب هر ارز دیگر موجب ایجاد مزیت هایی برای کشور صاحب آن می شد, درنتیجه بنابه پیشنهاد امریکا یک واحد پولی سوری بین المللی براساس میانگین سبد پولی کشورهای پیشرفته دنیا تحت عنوان حق برداشت مخصوص از 1970 به جریان درآمدند.

تفاوت حق برداشت معمول از حق برداشت مخصوص

از انجائی که این برداشت با حق برداشت معمول از صندوق تفاوت دارد حق برداشت مخصوص نامیده می شود.

:تفاوت

1- کشورهای عضو, سهمیه خود را تماما به پول ملی پرداخت میکنند.

2- حق برداشت مخصوص یک نوع حساب اعتباری بانکی است که کشورهای عضو نزد صندوق باز می کنند و می توانند نسبت به سهمیه خود از هر نوع ارز مورد نیاز برداشت کنند, این نوع برداشت به عنوان وام تلقی نمی شود ولازم نیست که صاحب حساب حتی پس از بهبود وضع اقتصادی قسمتی از آن را برگرداند, این دو تفاوت اساسنامه مصوب صندوق را در برتون و ودزبه کلی نقض می کند.