نگارش و دلایل غلط نویسی در ادارات و سازمانها
نویسنده
تنها برای خود نمی نویسد بویژه نویسنده مقاله و داستان و نمایشنامه که در خواننده تاثیر
بسیار میگذارد و طبعاً خوانندگان فراوانی پیدا می کند و به همین جهت، مسئولیت وی هم
سنگین است. یک نویسنده توانا و چیرهدست و هنرمند، با روح انسانها بویژه نسل جوان
سر و کار دارد و می تواند با قلم کار و شورآفرین خود، احساسات و عواطف ملتی را به
سود یا زیان یک جریان یا حاکمیتی برانگیزد و به افراد خمود و خموش، توان و تحرک
بخشد و روابط حاکم بر اجتماع را دگرگون سازد و حتی از بیخ و بن براندازد .
در تاریخ بشریت، هیچ انقلاب و تحول شگرفی را نمیتوان سراغ داشت که نویسندگان و گویندگان در صف اول آن قرار نگرفته و نقش و سهم تعیین کنندهای در بیدارسازی و جهت دهی توده مردم نداشته باشند، لذا نویسندگی و نوشتن یعنی تولید علم و ثبت و ضبط آن به روشهای مختلف و متداول، آنهم با صحیحترین شیوه یک کار معنوی و اثر گذار بر جامعه و ماندگار بوده و خواهد بود.
مشخصات یک نویسنده خوب
اگر چه نمی توان برای همه نویسندگان، صفات و خصوصیات واحد و مشخصی ذکر کرد، اما می توان گفت که نویسنده مسئول و با ایمان، دردی و انگیزه ای برای نوشتن دارد و هدفی عالی و والا را در نوشته خود دنبال می کند و هرگز از جاده حق و حقیقت دور نمی شود و قلم خود را به چیزهای بی ارزشی مانند پول و جا و مقام نمی فروشد و به غرض و به کینه و حسد نمی آلاید و مصالح شخصی را بر مصالح و منافع عمومی و میهنی بر نمیگزیند.
روی هم رفته، موارد زیر را از مشخصات و ویژگی های یک نویسنده متعهد و را ستین می توان بر شمرد:
1- روشنی و وسعت اندیشه 2- قدرت تخیل 3- لطافت ذوق 4- دقت و باریکی بینی 5- ابتکار و نوآوری 6- آشنایی با ادبیات ملی 7- تسلط بر زبان مادری 8- شناخت موقعیت و محیط 9- شناخت یک یا دو زبان معین 10- واقع بینی و حقیقت گرایی 11- شهامت ادبی 12- صراحت لهجه 13- آگاهی و تسلط کافی به موضوع 14- نظم فکری 15- قدرت استدلال 16-نداشتن اطناب ملال آور و ایجاد خلل افترا در گفتار17- رعایت وحدت موضوع و نظم مطالب 18-شیوایی و رسایی و استواری کلام 19- اجتناب از آوردن زبان محاوره 20- عدم استفاده از واژه های بیگانه و پارهای از واژههای نامأنوس فارسی کهن و یا لغات نامأنوس و دشوار عربی.
مشخصات یک نوشته خوب
الف) از حیث مفهوم و محتوای پیام :
1-نوشته خوب باید پاسخگو نیاز معنوی، روحی و اعتقادی مردم باشد و خواننده را نسبت به مسئولیت خویش در برابر خدا و خلق آگاه سازد.
2-افراد را به اندیشه و تعمق و پژوهش وادارد .
3-آگاهی و رشد دینی ، اجتماعی و سیاسی مردم را بالا ببرد.
4- کشاندن جوانان به مطالعه و عادت دادن جامعه هدف به انس و الفت با کتاب و مطالعه.
5- مشخص ساختن ارزش وقت برای نواجوانان و جوانان
6-آشنا ساختن افراد جامعه به حوادث تازه زمان و رهبری کردن تعیین خط مشی.
7-رهنمون ساختن افراد به سوی پیشرفت و آسایش و سعادت و کمال.
ب) از حیث سبک نگارش وآیین درست نویسی نیز نوشته خوب نوشته ای است که در آن موارد زیر رعایت شده باشد :
1-
ساده نویسی 2- عفت قلم و پاکی
فکر 3-وحدت موضوع 4- اختصار
5- استفاده بجا و
مناسب از صنایع ادبی وآرایههای کلام 6- نقل
صحیح و بموقع سخن دیگران 7- نکات
دستوری 8- پرهیز
از مقدمه چینی و قلم فرسایی بی مورد
و بی ارتباط 9-پرهیز از واژه
های دشوار و بیگانه 10-
املای صحیح کلمات 11- قواعد
نشانه گذاری خوانا بودن خط 13- نظم و ترتیب
و نظافت 14- موزون
بودن 15-
آوردن هر یک از انواع مطالب در یک بند جدا و مستقل 16-
توجه به مخاطب
برای کسب مهارت در نگارش چه باید کرد؟
1- خواندن یا مطالعه
2- نوشتن یا خواندن آیین نگارش، آداب نویسندگی، نهراسیدن از نقد گرایان
3- اعتماد به نفس
مراحل نگارش
1- تفکر و دقت 2- تهیه طرح – تهیه رئوس مطالب- چک لیست – رعایت اولویت ها و ارتباطات معنایی 3-گرد آوری اطلاعات 4- تهیه پیش نویس 5- خواندن پیش نویس و رفع مشکلات و محتوا 6- پاک نویس یا ماشین کردن مقاله یا گزارش 7- مطالعه و بررسی دقیق مقاله یا گزارش پاک نویس شده.
دلایل غلط نویسی رایج در ادارات یا سازمانها
در ادامه مباحث قبلی، جهل و ساده انگاری بسیاری از کارمندان و کارکنان ادارات و نهادها در خصوص عدم اهمیت وتوجه مناسب به نوشتن مطالب و نقش نویسنده در جامعه، معرفی ویژگی های یک نویسنده خوب ، معرفی کارهایی که برای نگارش یک مطلب باید انجام داد و مراحلی که در نگارش باید رعایت گردد موجب غلط نویسی آنها در متون و نامه ها و سایر مکاتبات رایج گردیده است.
1-عدم توجه به کتابها و منابع دروس آموزشی عمومی از جمله زبان و ادبیات فارسی در سطوح مختلف تحصیلی از ابتدایی تا مقاطع عالی در فرهنگ جامعه و سادهانگاری نسبت به آنها و تساهل بعضی از دبیران و اساتید و بی رغبتی دانشجویان و دانشآموزان موجب پایین آمدن بهرهوری علمی و اثربخشی ادبی گردیده است.
2-تدریس مطالب و مفاهیم دروس فارسی عمومی در تمام سطوح با سبک سنتی و عدم ارائه روش جدید توسط اکثر مدرسان محترم، و توجه آنها به طرح مباحث اجتماعی و جامعه شناختی مطالب مندرج در کتابها به نحوی که بیشتر وقت کلاس آنها صرف آن مباحث می شود؛ نه توجه به تدریس اصول و فنون نگارش و دستور زبان فارسیو فنون سخنوری و درست نویسی. یعنی اینکه مدرسان زمان تدریس خود را در کلاس صرف معانی و تفسیر اشعار، ترجمه نثرهای قدیمی و نظم ها و... می پردازند در حالی که برای تدریس درست نویسی و انشاءنویسی شاگردان وقت مناسب خود را صرف نمی کنند، و امروزه آن چیزی برای دانشجویان و در نهایت کارمندان ارزش و اهمیت دارد «آموزش درست نویسی، نگارش متن خوب و نامه و گزارش صحیح و ... » است که هیچ وقت با دانایی او نسبت به متون گذشته قابل مقایسه نیست چون دانشجو در زمان حال زندگی می کند یعنی اگر طوری برنامه ریزی شود به صورت تعادلی دانش آموز و دانشجو و حتی کارمندان را هم به مطالعه متون و کتب قدیمی و جدید سوق داد و هم به آموزش مدرن سبک جدید درست نویسی مفیدتر واقع خواهد بود.
3-نحوه ارائه مطالب درست نویسی و گزارش نویسی و انشاءها در کلاس به روز نیست و احتیاج به تغییر و تحول در شیوه نگارش تدوین کتب درسی و شیوه تدریس دارد و ضروری است کتابهای قدیمی و سبک تدریس فعلی کاملاً کنار گذاشته شود و نرم افزار هایی متناسب با دروس برای پایه های مختلف تحصیلی توسط صاحب نظران و اندیشمندان زبان و ادبیات فارسی امروزی طراحی، تولید و در بازار ارائه شود.
لازم به یادآوری است که محتوای مطالب کتب فارسی و دستور زبان نگارش آن خیلی جذاب نیست و حقیقتاً دانشجو را به سمت خودش جذب نمیکند. و از طرفی اساتیدی که با این موضوعات مهم سر و کار دارند خیلی همگام با اساتید سایر درس علوم اجتماعی و علوم پایه به تدریس زبان و ادبیات فارسی تلاش نمی کنند؛ برای نمونه اساتید زبان و ادبیات فارسی از وسایل کمک آموزشی، نرم افزار، ارائه مطالب با پاور پوینت و... استفاده نمیکنند در نتیجه دانشجویان مطالب را با سبک روز یاد نمی گیرند و زودتر مطالب را فراموش می کنند.
4-عدم واگذاری کارهای تحقیقی و پژوهشی به دانشجو برای درس ادبیات فارسی؛
براساس مشاهدات میدانی و تحقیقات به عمل آموده تقریباً بالغ بر 90% مدرسان و حتی معلمان درس زبان فارسی در استان کردستان اعتقادی به واگذاری کارهای تحقیقی و پژوهشی و ارائه آن کارها در کلاس به دانشآموز و دانشجو ندارند واگذاری تحقیق را اعمال فشار بر دانش آموز و دانشجو محسوب می کنند اما به نظر می رسد که دانشجو باید جوینده دانش و اهل پژوهش باشد تا به حقیقت مطلب برسد. لذا به خاطر اینکه دانشجو دنبال تحقیق و پژوهش و تلاش بیشتر برای رسیدن به فهم بیشتر مطالب مرتبط نمی رود و زمان تحصیل وی هم تمام می شود در حالی که درست نویسی و انشاء نویسی و نامه و گزارش نویسی را یاد نگرفته است.
5-غلط نویسی و حتی محاوره ای نویسی امروزه یک عرف شده و کسی به عامل گیر نمی دهد و قانونی برای برخورد با فرد غلط نویس وجود ندارد و برخوردی با وی نمی شود.
6-دستورالعمل و قانون خاصی برای روش نوشتن واژه های خارجی و کانالی برای آنالیز آنها در فرهنگستان زبان و ادب فارسی نداریم لذا هرج و مرج نگارشی به این دلیل پیش می آید.
نتیجه گیری
راه حل
1. با ملاحظه تمام موارد فوق ضروری است کمیسیون محترم فرهنگی مجلس شورای اسلامی و دبیرخانه فرهنگستان زبان و ادب فارسی، قانونی را برای حل این معضل فرهنگی وضع، و مجازاتی را برای متخلفان در نظر بگیرد. یعنی برای هر سطحی اگر غلط نویسی در هر منصبی و توسط فرد حقیقی و حقوقی اداره یا سازمان مشاهده گردید اداره یا سازمان مربوطه برخورد لازم را با متخلف اعمال نماید.
2. «وزارت آموزش و پرورش» و «وزارت علوم، تحقیقات و فن و آوری» براساس روش کشورهای توسعه یافته و استفاده از نظر صاحب نظران، اندیشمندان و نخبگان کشور تغییرات اساسی در نظام آموزشی کشور از جمله: در زمینه تدوین کتب درسی برای همه مقاطع به وجود آورده و براساس روش کشورهای توسعه یافته برنامه ریزی برای تغییر شیوه های سنتی تدریس هم تا مرحله عمل با نظارت خوب به عمل آورند به نحوی که هر دانشجو را تا پایان تحصیل در مقطع کارشناسی به یک نویسنده خلاق تبدیل نمایند.
3. در ساعات تدریس دروس زبان و ادبیات فارسی به موضوع نگارش و دستور زبان فارسی اهمیت بیشتری داده شود نه محتوای روانشناختی و جامعه شناختی مفاهیم دروس، و شیوه های سنتی و قدیمی رایج کاملاً کنار گذاشته شود و نرم افزار های آموزش جدید و مناسب توسط سازمان های آموزشی در این زمینه طراحی و در اختیار دانش آموزان و دانشجویان و حتی کارمندان گذاشته شود.
4. برای یادگیری بیشتر کارهای تحقیقی و پژوهشی به دانش آموزان و دانشجویان درس زبان و ادبیات فارسی واگذار شود.
5. دستورالعمل و قانون خاصی برای روش ورود واژه های خارجی به داخل زبان فارسی و کانالی برای آنالیز شیوه صحیح نوشتن آنها در فرهنگستان زبان و ادب فارسی تدوین شود و به جد توسط دبیرخانه سازمانها مقابل هرگونه هرج و مرج نگارشی گرفته شود.
6. دولت و سازمانهای خصوصی هر چند سال یک بار دوره آموزش حضوری و غیر حضوری برای کارمندان ادارات و نهادها در نظر و کتابهای مناسبی را خریداری و در اختیار کارکنان قرار دهند.
